judas thaddeus

Sint-Judas Thaddeüs was een van de twaalf mannen die door Jezus werden aangesteld tot apostel.

Tiende
In de lijst van de Twaalf Apostelen in de evangeliën van Marcus en Matteüs wordt Thaddeüs (Grieks: Θαδδαιος) als tiende genoemd. In de apostellijst van het Lucas-evangelie (6, 14-16) en van de Handelingen der Apostelen (1, 13-14) komt die naam echter niet voor. Wel staat daar vermeld 'Judas, zoon van Jakobus'; welke Jakobus is niet duidelijk.

Judas Iskariot
In het Johannes-evangelie (14,22) is er sprake van Judas, die tijdens het Laatste Avondmaal aan Jezus de vraag stelt: Hoe komt het dat Gij Uzelf aan ons zult openbaren en niet aan de wereld?; uitdrukkelijk wordt erbij gezegd dat deze Judas niet dezelfde is als Judas Iskariot.

Lebbeüs
In sommige Griekse handschriften van het Matteüs-evangelie wordt in vers 10,3 de apostel aangeduid als Lebbaios ho epiklètheis Thaddaios ('Lebbeüs, bijgenaamd Thaddeüs'). De Statenvertaling heeft dat overgenomen.

Thaddeüs is Judas
In de traditie wordt aangenomen dat Thaddeüs en Judas dezelfde zijn, vandaar dat vaak gesproken wordt van 'Judas Thaddeüs' (Latijn: Iudas Thaddaeus). Soms wordt aangenomen dat 'Thaddeüs', dat 'de grootmoedige' zou betekenen, Judas' bijnaam was.

Niet de discipel
De hierboven aangehaalde teksten zijn de enige Bijbelse bronnen van Thaddeüs. Eusebius van Caesarea vertelt in boek I (hoofdstuk XIII) van zijn Kerkelijke Geschiedenis een lang verhaal over ene Thaddeüs. Maar daarmee bedoelde hij niet een van de Twaalf, maar een van de Zeventig Discipelen van Jezus. In een aantal legendes zijn deze twee met elkaar vereenzelvigd.

Marteldood
Volgens sommige overleveringen zou hij samen met de apostel Simon Kananeüs in Mesopotamië gepredikt hebben, andere zeggen Libië. Armeniërs beschouwen Judas Thaddeüs samen met Bartholomeüs als de grondleggers van het Armeense christendom. Over het algemeen wordt aangenomen dat Judas Thaddeüs de marteldood is gestorven, vermoedelijk in Armenië.

Patroon voor hopeloze zaken
In het Westen is de devotie voor Sint-Judas Thaddeüs pas in de 18de eeuw ontstaan. Hij wordt aangeroepen als patroon voor hopeloze zaken.

Jezusportret
De heilige Judas wordt traditioneel afgebeeld met een portret van Jezus in zijn hand. Dit herinnert aan een van zijn wonderen tijdens zijn missiereizen. Volgens een legende bad koning Abagar van Edessa tot Jezus Christus om hem te genezen van melaatsheid; de vorst gaf een hoveling de opdracht een portret van de Verrezene te zoeken. Jezus zou het geloof van de koning hebben beloond door Zelf zijn gelaat op een doek af te drukken en dat vervolgens aan zijn apostel Judas Thaddeüs te geven. Die schonk het miraculeuze portret aan Abagar, waardoor de koning direct genas.

Feestdag
In de Latijnse Kerk wordt het martelaarschap van Judas Thaddeüs samen met dat van Simon Kananeüs herdacht op 28 oktober. In de Byzantijnse Kerken wordt de apostel Judas geïdentificeerd als een van de 'broeders des Heren'. Daar wordt zijn feest gevierd op 19 juni (kerkelijke kalender).