Kinshasa, 23 januari 2024 - Nauwelijks een maand nadat het Dicasterie voor de Geloofsleer de verklaring Fiducia supplicans had uitgebracht, verklaarde de hiërarchie van de Katholieke Kerk in Afrika dat zij dit document naast zich neer zou leggen. Het merkwaardige is dat de Afrikaanse kerkleiding dat deed met instemming van de paus. Kardinaal Fridolin Ambongo Besengu OFM Cap, voorzitter van het Symposium van Bisschoppelijke Conferenties van Afrika en Madagaskar (SECAM), vertelde onlangs tegenover het Franse blog Le Salon Beige stap voor stap hoe dat in zijn werk is gegaan.
Afrikaanse bisschoppen zeggen nee tegen zegening homoparen (11 januari 2024)
“Toen we op 18 december het document Fiducia supplicans ontvingen, ondertekend door de prefect van het Dicasterie voor de Geloofsleer en medeondertekend door zijne heiligheid paus Franciscus, veroorzaakte dat een schokgolf in Afrika. We begrepen niet wat er op kerkelijk niveau gebeurde. Bovendien zeiden andere kerken die ons belden: ‘We rekenen erop dat de katholieke kerk zich tegen deze ideologie verzet. Nu zijn jullie de eersten die de zegening van homoseksuele koppels toestaan’. Jullie hebben hier allemaal onder geleden. Heel veel. Iedereen heeft hiervoor geleden”, klaagde de kardinaal.
“De reacties kwamen op gang. En met alle verantwoordelijkheid heb ik alle bisschoppelijke conferenties van Afrika en Madagaskar aangeschreven”, vervolgde de kapucijn Ambongo, die ook aartsbisschop-metropoliet van Kinshasa in de Democratische Republiek Congo is.
De bisschoppenconferenties begonnen te schrijven. Ik heb alle reacties van alle bisschoppelijke conferenties afgedrukt. Ik heb daarvan een synthese gemaakt en in een document gezet”, zei hij.
Ambongo zei dat hij vervolgens een brief van zeven pagina's schreef aan paus Franciscus, niet alleen als voorzitter van SECAM, maar ook als “zijn adviseur, lid van de raad van de negen kardinalen die de paus begeleiden voor de hervorming van de Kerk”.
Vervolgens reisde hij naar Rome voor een ontmoeting met de paus, waarbij hij een van zijn privé-secretarissen vertelde waarom hij was gekomen en hem alle documentatie gaf die hij had verzameld: de reacties van de bisschoppelijke conferenties, de synthese en zijn persoonlijke brief.
Diezelfde dag kon de Heilige Vader hem in audiëntie ontvangen: “De paus was erg verdrietig”, zegt Ambongo in het interview. “Ik moet zeggen dat hij de eerste was die leed onder alle reacties die van over de hele wereld kwamen. Hij lijdt eronder omdat hij een mens is. Dit maakt hem niet gelukkig.”
“Ik bereikte een overeenkomst met hem omdat ik hem vertelde dat de oplossing voor deze kwestie niet langer is om ons documenten te sturen met theologische of filosofische definities van zegeningen. Daar zijn de mensen niet in geïnteresseerd. Wat nu van belang is, is een mededeling die de mensen in Afrika geruststelt, die de geesten van de gelovigen kalmeert. En hij, als pastor, werd geraakt door deze situatie”, vervolgt de kardinaal.
De Heilige Vader bracht Ambongo in contact met kardinaal Víctor Manuel Fernández, de prefect van het Dicasterie voor de Geloofsleer. Die stemde ermee in de volgende dag met hem samen te werken op het dicasterie.
“Met de prefect – ikzelf achter de computer en een secretaresse die noteerde – hebben we een document voorbereid”, vertelde Ambongo. “En we bereidden het document voor in dialoog en overeenstemming met paus Franciscus, zodat we hem op elk moment konden bellen om hem vragen te stellen, om te zien of hij het eens was met die formulering, enz.”
Toen het klaar was, vervolgt Ambongo: “Ik heb het document ondertekend als voorzitter van SECAM namens de hele katholieke kerk in Afrika. En de prefect van het dicasterie ondertekende het, niet het document dat openbaar werd gemaakt, maar het document dat we in de archieven bewaren. Het document is getiteld ‘Nee tegen de zegening van homoseksuele paren in de katholieke kerken’.”
De kardinaal verduidelijkt dat, hoewel de tekst lijkt te zijn ondertekend in Accra, Ghana, het hoofdkwartier van SECAM het in werkelijkheid in Rome is ondertekend.
“Dit is gedaan om onze positie in Afrika uit te drukken en we deden het in een geest van gemeenschap, van synodaliteit met paus Franciscus en met de prefect van het Dicasterie voor de Geloofsleer. In Afrika is er geen plaats om homoseksuele koppels te zegenen. Helemaal niet.”
Ambongo benadrukt ook dat, hoewel Afrika tegen de inzegening van paren van hetzelfde geslacht is, het noodzakelijk is om “homoseksuele mensen te respecteren omdat ze mensen zijn. We moeten niet naar hen kijken en hen niet met minachting behandelen. Het zijn schepselen van God. En als schepselen van God, als een individuele homoseksueel om een zegening vraagt, dan zegenen we die persoon. We kunnen hem zegenen als persoon.”
Na te hebben opgemerkt dat ook criminelen gezegend kunnen worden, wijst de kardinaal erop dat deze zegeningen voor individuele personen worden gegeven “in de hoop dat de genade van de zegen hen kan helpen zich te bekeren”.
“En als we een homoseksueel zegenen, is dat ook om te zeggen dat ‘uw seksuele geaardheid niet in overeenstemming is met de wil van God en we hopen dat de zegen u kan helpen veranderen, want homoseksualiteit wordt veroordeeld in de Bijbel en door het leergezag van de Kerk’.”
De kapucijn zegt dat de kerk nooit of te nimmer de indruk mag wekken ‘seksuele afwijkingen’ te normaliseren. “Laat ze het in hun eigen huis doen, maar niet bij ons”, aldus Ambongo.