Berlijn (KNA/KAP) 28 september 2021 - De voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie (DBK), bisschop Georg Bätzing van Limburg, heeft gisteravond een dramatische toespraak over de situatie van de Katholieke Kerk in Duitsland gehouden. In aanwezigheid van bondskanselier Angela Merkel en Bondsdagvoorzitter Wolfgang Schäuble sprak Bätzing bij de traditionele Sint-Michielsreceptie van de DBK in Berlijn over een “keerpunt in de tijd” voor de Kerk met een “sluipend verlies aan relevantie”.

De bisschop van Limburg karakteriseerde de crisis als een “fase van ontwrichting in de veelomvattende betekenis van verstoring, ontbinding, schok en onderbreking”. 

De receptie werd bijgewoond door vertegenwoordigers van de kerk, de samenleving en de politiek.

Bisschop Bätzing verklaarde dat de samenleving als geheel voor een “keerpunt”staat en citeerde paus Franciscus die zei: “We maken nu dingen mee die we ons nooit hadden kunnen voorstellen: de ineenstorting van het milieu, een wereldwijde pandemie, de terugkeer van het populisme”. Het is een van de taken van de politiek om de noodzakelijke veranderingen vorm te geven, aldus Bätzing. “Vooral vandaag, één dag na de Bondsdagverkiezingen, moedig ik u allen aan om deze uitdagingen samen aan te gaan, en daarbij misschien ook kracht en hoop te putten uit het geloof”, aldus de DBK-voorzitter.

Bätzing merkte op dat tijdens de coronacrisis de vraag naar de “systemische relevantie” van de Kerk naar voren kwam. “Het feit dat het zelfs voor christelijke partijen geen probleem leek te zijn om het vrijwillig afzien van paasdiensten te eisen, was een veel opgemerkte indicatie van het sluipende verlies van relevantie van de kerken in het voorjaar van 2021”, aldus de rooms-katholieke kerkleider.

De externe ontwrichting komt volgens hem overeen met een interne ontwrichting, in de zin van een “fundamentele verstoring van het vertrouwen in de kerk en het kerkelijk optreden”. Hij noemde de “omvang van het seksuele en geestelijke misbruik” en de manier waarop daarmee werd omgegaan als de belangrijkste reden.

Bätzing zei ook dat het Vaticaanse besluit tot een verbod op de zegening van liefdesrelaties tussen personen van hetzelfde geslacht heeft geleid tot “verontwaardiging en hoofdschudden bij velen”, onder wie ook “veel theologen”. “Hierdoor werd de interne verdeeldheid van de katholieke kerk, de deels onverzoenlijke confrontatie van verschillende standpunten, geïllustreerd.”

De Kerk pluraliseert “met zeer verschillende snelheden” en deels in “onverenigbare verscheidenheid”. Terwijl de Synodale Weg van de Katholieke Kerk in Duitsland oproept tot hervormingen en veranderingen, “zijn er vermanende woorden of verduidelijkingen van de Romeinse Curie over vragen die in onze verlichte en vrijheidslievende maatschappij allang als beantwoord worden beschouwd”.

Bätzing noemt de Synodale Weg “de grote kans” waarmee Duitse katholieken een antwoord willen geven op de hedendaagse problemen. Het is volgens hem van wezenlijk belang om “de concrete omstandigheden van het leven opnieuw in verband te brengen met het Evangelie van Jezus Christus”. Hij verklaarde echter ook dat vele tijdgenoten “zich niet eens de vraag naar zingeving stellen en zeker niet de vraag naar God”. 

De bisschop riep op tot een “bekering in de waarste zin en in de religieuze betekenis van het woord”. Daartoe behoort ook het eerlijke besef “dat de Kerk vandaag de dag niet tot de leidende machten en krachten van de mensheid behoort” en dat alleen een gemeenschappelijk geloofsgetuigenis maatschappelijk effectief kan zijn. De spil daarbij is het dienstbetoon dat gericht is op “de behoefte van het volk”. Dat bleek volgens Bätzing ook uit de inzet van pastores, caritasinstellingen en parochies voor de slachtoffers van de watersnoodramp in Duitsland. Maar “een bekering van de Kerk als geheel ten dienste van de mensen” veronderstelt “de bekering van individuen tot een persoonlijke geloofsbeslissing”. 

Merkel en Batzing