De Congregatie voor de Instituten van Gewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven houdt zich bezig met zaken die kloosterlingen en andere religieuzen betreffen.

Evangelische raden
De belangrijkste taak van de Congregatie voor de Instituten van Gewijd Leven en de Sociëteiten van Apostolisch Leven is het bevorderen van en toezicht houden op enerzijds de praktijk van de Evangelische Raden in de gehele Latijnse Kerk, zoals deze worden geleefd in goedgekeurde vormen van Gewijd Leven, en anderzijds het werk van de Sociëteiten van Apostolisch Leven.

Oprichting en opheffing
De Congregatie richt religieuze en reguliere instituten en sociëteiten van apostolisch leven op en keurt die goed, dan wel oordeelt of de oprichting ervan door de diocesane bisschop opportuun is. De Congregatie heft zulke instituten en sociëteiten ook op, indien noodzakelijk. De Congregatie is tevens bevoegd verenigingen of federaties van instituten en sociëteiten op te richten of, indien nodig, te ontbinden.

Geest van de stichter
De Congregatie zorgt ervoor dat Instituten van Gewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven groeien en bloeien in overeenstemming met de geest van hun stichter en de gezonde traditie, dat ze trouw hun eigen doelstelling volgen en werkelijk bijdragen tot de heilsmissie van de Kerk.

Zaken
De Congregatie behandelt zaken betreffende het leven en het werk van de instituten en sociëteiten, in het bijzonder:

  • de goedkeuring van hun constituties,
  • hun wijze van bestuur en apostolaat,
  • de werving en opleiding,
  • de rechten en plichten van leden,
  • dispensatie in geloften en de wegzending van leden,
  • het beheer van de goederen.

Opleidingen
De organisatie van filosofische en theologische studies en andere academische vakken valt onder de bevoegdheid van de Congregatie voor de Katholieke Vorming.

Conferenties oversten
Het is de taak van deze Congregatie conferenties op te zetten van hogere oversten van mannelijke en vrouwelijke religieuzen, hun statuten goed te keuren en er grote aandacht aan te besteden dat hun activiteiten erop gericht zijn hun ware doel te verwezenlijken.

Kluizenaars en maagden
De Congregatie is ook bevoegd wat betreft het kluizenaarsleven, de orde der maagden en hun verenigingen, evenals andere vormen van gewijd leven.

Derde Orde
De bevoegdheid van de Congregatie strekt zich ook uit tot de Derde Orden en verenigingen van gelovigen die zijn opgericht met de bedoeling, na een periode van voorbereiding, op de duur instituten van gewijd leven of sociëteiten te worden.