Londen, 8 april 2024 – Het dak van een kathedraal is de ideale plek om kosmisch stof te vinden, zeggen planeetdeskundigen. Testmonsters van de anglicaanse kathedralen van Canterbury en Rochester hebben tot nu toe een rijke afzetting van micrometeorieten aan het licht gebracht.
“Het lijkt wel een 1-aprilgrap, maar dat is het echt niet”, vertelde deken Philip Hesketh van de kathedraal van Rochester afgelopen week aan Church Times. “We hadden geen idee dat dit materiaal op ons dak lag, maar het oorspronkelijke gebouw dateert uit 604 met verdere bouwwerkzaamheden in de 12de eeuw; er moeten dus meerdere eeuwen aan deeltjes en brokstukken liggen, samen met alle geschiedenis.”
Dr. Penny Wozniakiewicz, planeetwetenschapper en lid van het projectteam van de Universiteit van Kent, zei dat het buitenaardse materiaal in eerste instantie werd verzameld met een stoffer en blik, maar dat er nu een speciale stofzuiger wordt ingezet.
“Kathedralen zijn grote ruimtes en ze hebben al heel lang materiaal verzameld. Kosmisch stof is vermengd met veel grotere hoeveelheden terrestrisch stof, maar het deel dat uit de ruimte komt en het aantal verschillende kosmische soorten is waarschijnlijk groter op een kathedraal dan op een huis”, zegt Wozniakiewicz.
De aantrekkingskracht van kathedralen heeft te maken met het feit dat hun daken groot, vaak ontoegankelijk en meestal lange tijd onaangeroerd zijn. Zij kunnen ook vaak helpen bij het dateringsproces door hun archieven te raadplegen.
Er zijn zo’n dertien Engelse kathedralen gekozen voor het verzamelen van ruimtestof, afhankelijk van de financiering. Het onderzoek is bedoeld om meer te ontdekken over hoe oceanen en leven op aarde zijn gevormd. Sommige monsters tonen al korrels tot zeven miljard jaar oud uit andere zonnestelsels, die ons eigen stelsel binnenkwamen na zijn geboorte 4,6 miljard jaar geleden.
Naar schatting landen er elk jaar meer dan 100 miljoen meteorietdeeltjes op onze planeet. Dr. Matthew Genge, een planeetwetenschapper aan het Imperial College in Londen, zei tegenover Church Times dat de fragmenten “informatie bieden over hoe het leven en de oceanen zich op aarde hebben ontwikkeld; de asteroïden en kometen die kosmisch stof hebben voortgebracht, kunnen de bouwstenen zijn geweest. ... . Ze zijn overal. We zullen kosmisch stof op onze kleren hebben. Maar om ons heen bevinden zich ook miljarden gewone aardse stofdeeltjes, waardoor het moeilijk is om kosmisch stof te detecteren.”
Het verzamelen van kosmisch stof is nog maar het begin van het onderzoeksproces. Wetenschappers moeten het scheiden van het aardse materiaal door tekenen van blootstelling aan straling van de zon en de rest van het sterrenstelsel aan te wijzen. De zakken met stof worden eerst gesteriliseerd zodat ze veilig zijn om mee te werken en klaar zijn voor het wetenschappelijk onderzoek van elk deeltje onder een steriele microscoop.
Deken Hesketh kijkt uit naar wat het onderzoek van Rochester en andere kathedralen kan opleveren. “Alles wat bijdraagt aan het vergroten van ons bredere begrip van het heelal is goed, ook al ziet het onderzoeksteam er wel heel grappig uit op het dak van het schip met een stofzuiger.”