Beurs Frankfurt

Frankfurt am Main, 29 september 2021 - Het hervormingsproject ‘Synodale Weg’ van de Katholieke Kerk in Duitsland, dat maandenlang werd overschaduwd door de coronapandemie, wordt morgen hervat. Dan begint in Frankfurt am Main de tweede plenaire vergadering. Voor het eerst moeten de 230 deelnemers werken aan concrete ontwerpresoluties. Die hebben betrekking op de vier hoofdthema’s: macht, vrouwen, celibaat en seksualiteit. Het project heeft tot doel de geloofwaardigheid van de kerk te herwinnen na het grote misbruikschandaal.

Er waren veertien tekstvoorstellen van de zogenoemde fora (werkgroepen) ingediend, sommige bestaande uit veertig pagina’s. Vóór 20 september moesten de commentaren hierop zijn ingeleverd. Dat leverde maar liefst honderd wijzigingsvoorstellen op. Deze zullen tijdens de plenaire vergadering worden gepresenteerd en bediscussieerd.

Het debat over de koers van de Synodale Weg was begin september al in een stroomversnelling geraakt toen bisschop Rudolf Voderholzer van Regensburg en andere conservatieve vertegenwoordigers een eigen website met alternatieve teksten lanceerden. Een vraag is nu of en hoe hun kritiek bij de discussies in Frankfurt zal worden betrokken. 

Tijdens de onlangs gehouden plenaire herfstvergadering van de Duitse Bisschoppenconferentie (DBK) in Fulda hebben de bisschoppen uitvoerig gesproken over het officiële power paper, dat aan de ‘synode’ in Frankfurt voor eerste lezing zal worden voorgelegd. Verscheidene bisschoppen uitten hun ongenoegen over een nieuw kerkbeeld dat weliswaar meer democratie en controle mogelijk maakt, maar dat volgens critici te weinig geworteld is in de kerkleer en met name in de bindende uitspraken van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965).

Sommige van de voorgestelde democratische structuren en procedures zijn “vreemd aan de aard van de Kerk”, zo staat in een rapport van de doctrinaire DKB-commissie. Het bekritiseert ook de hervormers omdat zij een verregaande scheiding tussen het bisschopsambt en het kerkelijk gezag nastreven. Dat gaat in tegen de orthodoxe ambtsopvatting.

Het is nog niet duidelijk hoeveel bisschoppen de basisoriëntatie van het document over het thema ‘macht’ verwerpen. Indien er 23 of meer bisschoppen en hulpbisschoppen zouden zijn, zou de tekst niet de vereiste tweederde meerderheid van bisschoppen achter zich hebben en zou hij grotendeels herschreven moeten worden.

De katholieke stadsdeken van Frankfurt, Johannes zu Eltz, de plaatselijke geestelijke gastheer van de plenaire vergadering, pleitte onlangs voor dogmatisch-theologische ontwapening. Tegenover het Duitse persbureau KNA zei hij dat “iedereen het er opnieuw over eens moet zijn dat we over de vier terreinen van de Synodale Weg - macht, vrouwen, celibaat en seksualiteit - spreken over onderwerpen die niet meteen over ultieme waarheden gaan”.

Het is de vraag hoe de synode-leden de enorme hoeveelheid tekst in twee en een halve dag kunnen bespreken. Volgens de statuten kunnen na de eerste lezing van de bestaande teksten nog twee lezingen volgen. 

In 2022 staan nog twee plenaire vergaderingen gepland. Een uitbreiding daarvan behoort tot de mogelijkheden.

De Synodalversammlung is het hoogste orgaan van de Synodale Weg. De 230 leden zijn alle 68 Duitse bisschoppen, 69 afgevaardigden van het Centraal Comité van Duitse Katholieken, afgevaardigden van religieuze orden en congregaties, van de diocesane geestelijkheid, van pastoraal werkers, van lekengemeenschappen, van theologische faculteiten en van katholieke maatschappelijke organisaties. 

De locatie van de assemblee is de Messe Frankfurt, het grote beurs- en expositiecomplex.