Genetisch bepaald

Eerst even een kleine bijsluiter: of je een ochtendmens of avondmens bent, ligt vast in je genen. Ieder mens heeft van nature namelijk een andere biologische klok. Het hangt ook af van de hoeveelheid slaap die je nodig hebt. Die genetische aanleg kun je niet veranderen, maar je kunt jezelf wel trainen in vroeg opstaan.

Iemand die dat deed is Lienke de Jong. Lienke was altijd een avondmens en merkte dat ze steeds meer moeite had met het begin van de dag. Ze besloot een experiment aan te gaan en stond elke ochtend iets vroeger op. Al snel ontdekte ze dat haar leven er leuker en beter van werd en wilde ze niet meer terug. Ze schreef er ook een boek over: Dear Good Morning.

Roer omgegooid

Lienke: 'Ik zag mezelf echt als een avondmens, was een echte ochtendhater. Ik had een drukke baan en merkte dat ik er steeds meer last van kreeg dat ik elke ochtend weer naar mijn werk moest. Op een dag besefte ik: ik sta op voor de maatschappij en niet voor mezelf. Het voelde alsof ik werd geleefd in plaats van dat ik zelf leefde. Was dit nou wat ik uit het leven wilde halen? Toen heb ik het roer omgegooid. De eerste keer dat de wekker om zes uur ging viel het zwaar, maar ik gaf niet op. En al snel merkte ik het verschil: ik werd zelfverzekerder, optimistischer en fitter. Ik kan nu weer echt voelen wat ik nodig heb. Ik sta weer op voor mezelf in plaats van voor de maatschappij.'

Ochtendwereld

Lienke: 'We leven in ochtendwereld. Onze maatschappij is ingericht op vroeg opstaan. Dus ook als je echt geen ochtendmens bent, kan het interessant zijn om te onderzoeken of je jouw biologische klok een beetje kunt veranderen. Het grootste deel van de mensen zit qua biologische klok trouwens tussen ochtend- en avondmens in, dus er is meer mogelijk dan je denkt.'

Aan de slag

Er wordt vaak gezegd dat je voor het veranderen van een gewoonte gemiddeld 66 dagen nodig hebt, maar het belangrijkste is dat je het gewoon probeert en niet meteen opgeeft als het even niet gaat zoals je je had voorgenomen. Met deze tips van Lienke is de kans groot dat het je lukt:

Tip 1: Denk positief

Probeer op het moment dat je wakker wordt gelijk aan iets positiefs te denken. Zeg tegen jezelf dat het een mooie dag wordt bijvoorbeeld, of dat je zin hebt om op te staan. Het voelt misschien niet oprecht in het begin, maar van positief denken krijg je positieve energie. Lienke: 'Voor elke negatieve gedachte heb je drie positieve gedachten nodig om het recht te zetten. Dus als je opstaat met de gedachte dat het veel te vroeg is, begin je eigenlijk al met een achterstand.'

Tip 2: Niet snoozen

Snoozen verstoort je slaapritme. Je neemt er je lichaam mee in de maling. Dat denkt: ik heb me vergist en gaat weer terug in die slaap. Daarmee maak je het jezelf alleen maar moeilijker, want je moet dan keer op keer opnieuw wakker worden. Niet snoozen dus. Lienke: 'Natuurlijk is snoozen ook heel lekker. Maar je kan het jezelf ook cadeau geven in het weekend, als je niet per se vroeg op hoeft te staan.'

Tip 3: Ga niet te snel

Sommige mensen die een ochtendmens willen worden, beginnen meteen heel fanatiek en zetten de wekker gelijk om zes uur. Maar dan is de verandering wel erg groot. Lienke: 'Verander je gewoonte liever met kleine stapjes. Begin met een kwartiertje eerder en voeg er elke dag of week vijf minuten aan toe. Dan wordt de overgang een stuk gemakkelijker.'

Tip 4: Doe iets met je gewonnen tijd

Schrijf de avond van tevoren op wat je wil gaan doen in die extra tijd die je hebt. Vraag jezelf waar je energie van krijgt: wandelen, sporten, mediteren of misschien wel lezen. Lienke: 'Ik geloof in bewegen, dat heeft mij ontzettend veel gebracht. Daarvoor hoef je niet per se uren naar de sportschool, het kan ook thuis. Maar het belangrijkste is dat je een moment voor jezelf neemt.'

Tip 5: Bereid je voor

Zorg dat je alles klaarlegt. Ga je sporten? Leg dan je sportkleding met een flesje water in het zicht. Ga je mediteren? Leg dan je meditatiekussen aan het voeteneind. Het helpt je herinneren aan je voornemen. Lienke: 'Toen ik net begon legde ik elke avond ook een briefje aan mezelf klaar met motiverende teksten. Dat heeft mij heel erg geholpen.'

En tot slot….

Dit is voor echte avondmensen een lastige, maar wel essentieel voor het uitvoeren van je ochtendplannen: ga niet te laat naar bed. Zet je telefoon uit, maak het lekker donker en stil in je slaapkamer en doe desnoods een slaapmasker op. Hoe meer je er een routine van maakt, des te groter de kans van slagen. Afhankelijk van hoeveel slaap je nodig hebt kun je dat zelf uitrekenen. Lienke ligt er elke avond om negen uur al in: “Dat klinkt vroeg en dat is in de zomer soms ook wel lastig, maar ik ben eraan gewend geraakt. Je zult merken dat je er niet alleen fitter door opstaat, maar ook dat je beter gaat slapen.”

Meer informatie over Lienke vind je op deargoodmorning.com

Foto: Lienke de Jong